Κέντρο Πολιτιστικής Ανάπτυξης

Το απόγευμα της Κυριακής 18 Σεπτεμβρίου 2016 οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι: Αδριανής, Βώλακα, Καλής Βρύσης, Καλλιθέας, Μικρόπολης, Μοναστηρακίου, Ξηροποτάμου, Παγονερίου, Πετρούσας, Προσοτσάνης «ο Μέγας Αλέξανδρος» και Πύργων, οργάνωσαν εσπερίδα που διεξήχθη στο αμφιθέατρο του Διοικητηρίου Δράμας, για να φωτισθούν περαιτέρω τα γεγονότα της περιόδου 1916-1918. Πρόκειται για μια περίεργη, ένοχη, πολύχρονη επιμελώς αποσιωπημένη περίοδο της τοπικής μας ιστορίας, που λίγοι συμπατριώτες μας γνωρίζουν και ακόμη λιγότεροι έχουν ερευνήσει ή ασχοληθεί. Πέρασαν 100 χρόνια από την έναρξη της Β’ Βουλγαρικής Κατοχής και οι παραπάνω πολιτιστικοί φορείς από κοινού αποφάσισαν αυτόνομα και αυτοβούλως να φέρουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος την ιστορική αυτή περίοδο, ώστε να γίνει περισσότερο γνωστή στο ευρύ κοινό, κυρίως όμως για τους νέους που επιθυμούν εμβριθή μελέτη να γνωρίσουν την τοπική ιστορία της πολύπαθης περιοχής μας.

Η έναρξη έγινε με τραγούδι - ύμνο της περιοχής μας για τη Β΄ Βουλγαρική Κατοχή από τη χορωδία του Πολιτιστικού Συλλόγου Καλλιθέας. Ύστερα, ο πρόεδρος του Κέντρου Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ανατολικής Μακεδονίας κ. Ιωάννης Παπουτσής εκ μέρους όλων των διοργανωτών συλλόγων έθεσε το πλαίσιο, το σκοπό και τους στόχους της εσπερίδας καθώς και τα προσδοκώμενα αποτελέσματα.

Ακολούθησαν οι ομιλητές: α) ο αναπληρωτής καθηγητής του τομέα Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας, Λαογραφίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Α.Π.Θ. κ. Σπυρίδωνας Σφέτας ο οποίος ανέπτυξε το θέμα: «Όψεις της Βουλγαρικής Κατοχής για την Ανατολική Μακεδονία στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο». Αναφέρθηκε εν τάχει στα ευρύτερα γεγονότα εκείνης της περιόδου (Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, συμμαχίες κρατών, εθνικός διχασμός στην Ελλάδα κτλ), ενώ παρουσίασε επίσης ντοκουμέντα (έγγραφα κυρίως γερμανικά εκείνης της περιόδου) στα οποία γίνονταν λόγος για τις εκτοπίσεις ανδρών, βιασμούς γυναικών, απαγωγές παιδιών και κυρίως λιμοκτονία του πληθυσμού της Ανατολικής Μακεδονίας που κατείχαν οι Βούλγαροι. Ακόμη, θύματα λεηλασιών υπέστησαν τα μοναστήρια της Εισοσιφοίνισσας Παγγαίου και του Αγ. Ιωάννη του Προδρόμου, όπου εκκλησιαστικοί και αρχαιολογικοί θησαυροί εκλάπησαν.

β) Ο δεύτερος ομιλητής, φιλόλογος-διδάκτορας Ιστορίας κ. Νικόλαος Θ. Γεωργιάδης ανέπτυξε το θέμα: «Η δεύτερη βουλγαρική κατοχή στην περιοχή της Δράμας (1916-1918)». Αναφέρθηκε με αριθμητικά στοιχεία για κάθε χωριό και την πόλη της Δράμας σχετικά με τις εκτοπίσεις των πολιτικών αιχμαλώτων στη Βουλγαρία, όσων επέστρεψαν μετά το τέλος του πολέμου, όσων δολοφονήθηκαν ή απεβίωσαν εκεί από τις κακουχίες και τα βασανιστήρια, όσων απεβίωσαν από την πείνα και τις αρρώστιες στον τόπο τους, όσων μετανάστευσαν στην υπόλοιπη Ελλάδα για να σωθούν, στις περιουσίες που διαρπάχτηκαν, κ.α.

Τη συζήτηση συντόνιζε ο κ. Βασίλειος Μεσσής, φιλόλογος και διδάκτορας βυζαντινής αρχαιολογίας, ενώ στο τέλος της εσπερίδας οι ομιλητές απάντησαν σε ερωτήσεις του κοινού.

Σύμφωνα με την έρευνα της Διεθνούς Επιτροπής που έγινε σε 339 πόλεις και χωριά της Ανατ. Μακεδονίας το έτος 1919 προκύπτει ότι: ο συνολικός πληθυσμός της Ανατ. Μακεδονίας από 305.000 μειώθηκε στις 235.000 κατοίκους. Απεβίωσαν στον τόπο τους κατά τη διάρκεια της βουλγαρικής κατοχής 32.000 άτομα. Μεταφέρθηκαν στη Βουλγαρία 42.000 άτομα και άλλοι 10.000-12.000 ωθήθηκαν «εθελοντικά». Από αυτούς δεν επέστρεψαν ποτέ ή πέθαναν εκεί 12.000 άτομα. Πολλοί από αυτούς που επέστρεψαν ήταν ανάπηροι, ή πέθαναν σε μικρό χρονικό διάστημα εξαιτίας των ασθενειών και των ταλαιπωριών που πέρασαν κατά την εκεί πολιτική αιχμαλωσία τους. Επίσης, κατέφυγαν στην υπόλοιπη Ελλάδα για να σωθούν 16.000 άτομα. Συνολικά οι ανθρώπινες απώλειες ανήλθαν περίπου στο 1/6 του συνολικού πληθυσμού.

Στην εκδήλωση βραβεύτηκε με τιμητική πλακέτα από τους διοργανωτές ο κ. Δημήτριος Πασχαλίδης, πρώην σχολικός σύμβουλος και συγγραφέας, για την «ανεκτίμητη προσφορά του στην ανάδειξη μιας άγνωστης σελίδας της τοπικής μας ιστορίας, της Β’ Βουλγαρικής κατοχής (1916-18) στην Ανατολική Μακεδονία και ιδιαίτερα στην περιοχή της Δράμας», αφού ήταν ο πρωτοπόρος στην έρευνα αυτή. Ο κ. Πασχαλίδης στην αντιφώνησή του πέραν των άλλων πρότεινε, όλοι οι φορείς που ενδιαφέρονται για την ανάδειξη των γεγονότων της περιόδου αυτής, να μεταβούνε στο Κίτσεβο των Σκοπίων (που αποτέλεσε εκείνη την περίοδο τόπο μαρτυρικής αιχμαλωσίας πολλών Ελλήνων της Ανατολικής Μακεδονίας) και να αποδώσουν εκεί τον οφειλόμενο φόρο τιμής στους νεκρούς.

Οι διοργανωτές Πολιτιστικοί Σύλλογοι αγωνίζονται με ευθύνη και σεβασμό στα νόμιμα πλαίσια με βαθιά συναίσθηση της ιστορικής αποστολής τους, ευελπιστώντας ότι η πολιτεία θα αναγνωρίσει το χρέος της όπως οφείλει το συντομότερο δυνατόν, να καθιερώσει και επίσημα Ημέρα Μνήμης για τα χιλιάδες θύματα των Ελλήνων της Ανατολικής Μακεδονίας της περιόδου της Β΄ Βουλγαρικής Κατοχής (1916-1918) για την ιστορική τους αποκατάσταση και για να τους αποδοθεί επιτέλους η προσήκουσα τιμή.

Τίμησαν την εκδήλωση με την παρουσία τους, ο εκπρόσωπος του μητροπολίτη Δράμας κ.κ. Παύλου ο πανοσιολογιότατος πατέρας Γεώργιος, ο αντιπεριφερειάρχης Δράμας κ. Αργύριος Πατακάκης, ο δήμαρχος Προσοτσάνης κ. Άγγελος Λύσσελης, ο περιφερειακός σύμβουλος Δράμας κ. Χρήστος Λιθηρόπουλος, ο πρόεδρος της Εταιρίας Μελέτης & Έρευνας της Ιστορίας των Σερρών κ. Δημήτριος Δημούδης, ο αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πολιτιστικών Συλλόγων Μακεδόνων κ. Κων/νος Παπαδόπουλος, πρόεδροι και εκπρόσωποι πολλών Πολιτιστικών Συλλόγων του νομού, φορέων και πλήθος κόσμου.

Ευχαριστούμε θερμά το STAR Βορείου Ελλάδας για την τηλεοπτική κάλυψη και προβολή της εκδήλωσης, τους υπαλλήλους της Π.Ε. Δράμας που φρόντισαν για τον ήχο, τους ομιλητές της εσπερίδας που πρόθυμα αποδέχτηκαν την πρόσκληση και όλους όσους εργάστηκαν για την επιτυχία της εσπερίδας - διεργασίας ανατροφοδότησης με τα προικώα της ιστορικής μας μνήμης.